In UITGESPROKEN nemen we tijd voor een goed gesprek. Over wat mensen voor elkaar kunnen betekenen, over belangrijke gebeurtenissen in het leven of over wat coöperatie DELA voor jou kan betekenen.
Vooruitzien en met elkaar praten: zo vermijd je erfeniskwesties
Na een overlijden geeft de verdeling van financiële middelen, materiële bezittingen en emotioneel waardevolle voorwerpen vaak aanleiding tot ruzies of conflicten. Pijnlijk en meestal perfect te voorkomen. Martin Vanden Eynde van Successio, specialist in erfenisrechten, legt uit hoe dit kan.
Erfeniskwesties duiken in de beste families op. Dikwijls zorgen ze voor ruzies die diepe wonden kunnen nalaten. Martin Vanden Eynde, oprichter van adviesbureau Successio en gespecialiseerd in nalatenschappen, komt deze kwesties dagelijks tegen: "Ik ga niet zeggen dat geruzie bij de ene vaker voorkomt dan bij de andere. Maar we zien wel dat hoe complexer het gezin, een nieuw samengesteld gezin bijvoorbeeld, hoe meer twisten er ontstaan. Spijtig, want ook hier geldt dat een degelijke aanpak vooraf, nadien veel leed kan voorkomen."
Vele oorzaken
Zelfs in families die goed met elkaar kunnen opschieten of geen groot vermogen te verdelen hebben, kunnen discussies ontstaan. "Geld en onroerende goederen zoals een woning zijn niet per se de grootste oorzaken van deze ruzies. Vaak gaat het om voorwerpen met een emotionele waarde zoals kunst, meubels of familiejuwelen waarvan de financiële waarde soms moeilijk te bepalen valt."
Successierechten berekenen? Check onze successiesimulator!
Successierechten -of erfbelasting- worden door de erfgenamen betaald op de erfeniswaarde. Deze belasting wordt bepaald op basis van de nettowaarde van zowel onroerende goederen (een woning, een appartement of een bouwgrond) als roerende goederen (zoals geld, juwelen, auto's). De hoogte van deze successierechten kan sterk verschillen op basis van de waarde van de bezittingen, de relatie (kind, broer, nicht,…) met de overledene en de regio waar deze woonachtig was.
Erfbelasting berekenen is niet zo eenvoudig, vandaar dat DELA de successiesimulator in het leven riep. Met deze handige tool kan je snel en eenvoudig de belasting inschatten door enkele gegevens in te voeren, zoals persoonsgegevens, de erfgenamen en de waarde van zowel roerende als onroerende bezittingen. Binnen enkele klikken geeft de simulator je een overzicht van de resultaten en de te betalen successierechten, gebaseerd op de familieband en de waarde van de bezittingen.
Het is daarom verstandig om tijdig een nalatenschapsexpert aan te spreken. "Oplossingen zoals het willekeurig verdelen van bezittingen of het opstellen van een inventaris, waarna iedere erfgenaam op zijn beurt een keuze maakt, kunnen al veel voorkomen. Soms zie je ook dat een ouder aan een kind al een schenking deed, voor de aankoop van een woning bijvoorbeeld, terwijl een broer of zus het met minder moest doen. Hoe kan je ruzies hierover voorkomen? Door vooraf te plannen en dit allemaal duidelijk vast te leggen.”
“Door alles op papier te zetten en dit helder aan iedereen uit te leggen, wordt het risico op ruzies en conflicten heel wat kleiner.”Verschillende opties
Een eerste mogelijkheid is het opstellen van een testament. "Hiermee leg je duidelijk vast wat je voor ieder kind financieel reeds deed. Ook kan je zo eventuele correcties of bijsturingen in de latere verdeling van eigendommen, voorwerpen en geld aanbrengen," legt Martin uit. Een andere optie is het opstellen van een erfovereenkomst. "Dit bestaat sinds 2018 en is juist in het leven geroepen om conflicten te voorkomen." Deze overeenkomst zorgt ervoor dat de erfgenamen samen met een notaris vastleggen welke voordelen en schenkingen er aan wie worden toegekend. "Deze afspraken zijn definitief en kunnen bij overlijden niet herroepen worden. Iedereen komt tweemaal bij de notaris op gesprek, zo wordt er voldoende tijd genomen om alles op een rijtje te zetten," vervolgt Martin. “Op deze manier zetten ouders op papier wat ze reeds voor wie deden. Alle erfgenamen moeten deze verdeling tijdens de gesprekken ook aanvaarden zodat hier later geen discussie meer over kan ontstaan.”
Praten, praten, praten Toch kunnen er nog steeds conflicten en meningsverschillen opduiken na een overlijden. "Als bepaalde zaken niet zijn uitgesproken of toegelicht, kan dit leiden tot misverstanden.
Of sommige erfgenamen gaan zich onrechtvaardig behandeld voelen. Wanneer ouders een testament opstellen om zaken recht te zetten of om de erfenis eerlijker te verdelen, is het verstandig om hier van bij het begin met de erfgenamen over te praten. En zelfs te vragen waar iedereen behoefte aan heeft," adviseert Martin. "Of om duidelijk uit te leggen waarom sommige kinderen bevoordeeld zijn ten opzichte van anderen. Door alles op papier te zetten en dit helder aan iedereen uit te leggen, wordt het risico op ruzies en conflicten heel wat kleiner. Wat dan weer bij iedereen voor de nodige gemoedsrust kan zorgen.”